Topografie granic

Prezentowane prace są wyborem spośród wielu fotografii powstałych w czasie realizacji pierwszego etapu projektu: „Trans Europa. Interdyscyplinarne studia nad europejskim pejzażem kulturowym w czasie XXI-wiecznej wędrówki ludów”, realizowanego wspólnie z Tomaszem Ferencem. Fotografie zostały wykonane w czasie podróży wzdłuż wschodniej i południowo-wschodniej granicy Unii Europejskiej, od Bałtyku po Lesvos.

Celem projektu jest rejestracja i analiza zjawisk, procesów społecznych i zmian kulturowych, spowodowanych procesami migracyjnymi, szczególnie napływem uchodźców i imigrantów zarobkowych z innych obszarów kulturowych na teren Unii Europejskiej. Na początku XXI wieku trwające od półwiecza procesy integracyjne w Europie zaczęły przynosić odczuwalne dla przeciętnego obywatela skutki, takie jak możliwość swobodnego przemieszczania się, osiedlania i pracy. Dawne, najeżone drutem kolczastym granice manifestowały się już tylko tablicami informacyjnymi ustawionymi przy autostradach. Odwieczny mit o zjednoczonej Europie zdawał się urzeczywistniać. Niestety, polityczne wydarzenia poza granicami Europy i radykalizacja polityczna w ramach niektórych państw europejskich owocują regresem widocznym w postaci na nowo ustawianych murów i płotów, których celem jest izolowania obszarów i ludzi. Problemy wzajemnego niezrozumienia intencji komunikatów formułowanych przez osoby pochodzące z różnych obszarów kulturowych, widoczne są w formie konfliktów, o których na bieżąco informują mass media. W istocie obserwujemy zderzenie dwóch mitów dotyczących Europy: pierwszy z nich jest mitem kreowanym przez Europejczyków i przez aparat administracyjny UE jest to mit jedności, solidarności, bezpieczeństwa, tolerancji. Z drugiej strony, przybysze docierający do Europy także przybywają z określonymi wyobrażeniami, które bliskie są myśleniu mitycznemu: Europa postrzegana jest jako kraina dostatku i rozwiniętych programów socjalnych.

Marek Domański (ur. 1968) – wykładowca Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi, gdzie prowadzi Pracownię Obrazowania Fotograficznego w Katedrze Fotografii i Multimediów na Wydziale Sztuk Wizualnych. Swoje prace prezentował na wielu wystawach indywidualnych i zbiorowych. W swojej twórczości koncentruje się na fotografii dokumentalnej, inscenizowanej i otworkowej. Niektóre realizacje (obiekty) celowo sytuuje na pograniczu fotografii. Kurator wystaw fotograficznych. W ostatnich latach organizator/współorganizator i uczestnik wielu projektów o charakterze dokumentalnym, takich jak: „Energia czasu EC2”, „Architektura Przymusu” i „Pomniki wojenne”. Jest także autorem artykułów i esejów poświęconych fotografii.